Hoe psychologische veiligheid leidt tot betere besluitvorming in teams
- Mariëtte Nauta
- 30 okt
- 3 minuten om te lezen
Je kent het vast: een teamoverleg waarin één stem luid klinkt, terwijl anderen vooral luisteren. Of een beslissing die achteraf niet goed blijkt uit te pakken, omdat niemand die ene kritische vraag durfde te stellen.
Wat hier vaak onder ligt? Een gebrek aan psychologische veiligheid – een onzichtbare factor met grote invloed op de kwaliteit van samenwerking én besluitvorming.
Wat is psychologische veiligheid?
Psychologische veiligheid betekent dat je vrijuit kunt spreken, fouten mag maken en ideeën kunt delen zonder angst voor afwijzing of oordeel. Het is geen rationeel concept, maar iets wat diep in het lichaam wordt aangestuurd door het autonome zenuwstelsel.
Je kunt als leider denken: “Bij ons kan alles gezegd worden”, maar dat wil niet zeggen dat iedereen dat ook zo voelt.
Ons sociale zenuwstelsel is namelijk evolutionair verfijnd. Als mens zijn we continu aan het scannen: “Is het hier veilig om iets te zeggen?” Die innerlijke ‘radar’ bepaalt of we ontspannen deelnemen aan het gesprek, of juist op onze hoede blijven. En precies dat beïnvloedt de kwaliteit van onze besluiten.
Waarom veiligheid leidt tot betere besluiten
Wanneer mensen zich veilig voelen, komt er meer informatie op tafel. Verschillende perspectieven worden gedeeld, aannames worden bevraagd, en blinde vlekken worden zichtbaar.
Het resultaat: betere, scherpere én meer gedragen beslissingen.
Voorbeeld uit de praktijk
Stel je een teamoverleg voor waarin een leidinggevende enthousiast een nieuw beleid voorstelt. De meeste collega’s knikken mee. Eén iemand fronst, maar zegt niets.
Na afloop blijkt dat deze persoon een belangrijk risico zag. Maar omdat eerdere kritische opmerkingen niet goed werden ontvangen, besloot hij deze keer te zwijgen.
Het gevolg? Een besluit op basis van onvolledige informatie. Niet omdat het niet bekend was, maar omdat het niet veilig voelde om het te zeggen.
Ervaar jij psychologische veiligheid op de werkvloer?
Ja! Ik voel mij altijd veilig op de werkvloer.
Nee, eerlijk gezegd niet.. Ik durf niet alles te zeggen..
Hoe vergroot je psychologische veiligheid in een team?
1. Start met aankomen in de ruimte:
Veel overleggen beginnen gehaast: mensen komen binnendruppelen, praten nog na of checken hun telefoon.
Door bewust te vertragen voordat je begint (een paar seconden stilte, een rustige blik rond de tafel) help je iedereen landen. Het zijn kleine gebaren met groot effect. Je geeft het signaal: “Je aanwezigheid doet ertoe.”
2. Richt de aandacht met een check-in:
De kwaliteit van een overleg hangt af van de mate van aanwezigheid. Een korte check-in helpt om ruis te verminderen en focus te vergroten.
💡 Probeer de stoplicht-check:
Groen: ik ben volledig aanwezig en klaar om samen te werken
Oranje: ik ben er, maar heb nog wat ruis
Rood: ik ben afgeleid en wil dat kort benoemen
Deze simpele oefening nodigt uit tot openheid, en maakt het makkelijker om er écht bij te zijn.
3. Laat alle stemmen tellen:
In elk team zijn er mensen die gemakkelijk hun mening delen en mensen die wat stiller zijn. Een kleine interventie kan al veel doen:
“Ik zie dat een paar mensen aan het woord zijn geweest. Willen we ook even stilstaan bij wie we nog niet gehoord hebben?”
Laat daarna bewust een stilte vallen. Die ruimte nodigt uit, zonder druk. Zo benut je de collectieve intelligentie van het hele team – en niet alleen de snelste praters.
Wil je hiermee aan de slag in jouw team?
Psychologische veiligheid versterken begint met kleine veranderingen in houding, structuur en aandacht.
Wil je verkennen hoe je dit kunt toepassen in jouw overlegcultuur of organisatie?
